Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí được coi là kẻ giết người thầm lặng. Ước tính có khoảng 30% trường hợp tử vong do ung thư phổi. Liên quan đến ô nhiễm không khí. Tỷ lệ đột quỵ và bệnh tim mạch là khoảng 25%. Riêng các bệnh về đường hô hấp, đối tượng mắc phải càng nguy hiểm. Vì vậy, có những hậu quả khác của ô nhiễm không khí?
Ô nhiễm không khí là gì?
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi của môi trường. Kết quả là các phần tử có tính chất vật lý, sinh học và hóa học của môi trường bị thay đổi. Sự thay đổi này ảnh hưởng đến sức khỏe con người cũng như các sinh vật khác.
Như vậy, ô nhiễm không khí là sự thay đổi thành phần của không khí. Sự thay đổi này chủ yếu do bụi, hóa chất, khí lạ v.v. Sự thay đổi này sẽ dẫn đến biến đổi khí hậu. Giảm tầm nhìn hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe con người và động vật.
Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí có hai nguyên nhân chính: tự nhiên và nhân tạo. Nguyên nhân tự nhiên có thể kể đến như cháy rừng, gió bụi, bão v.v. Tuy nhiên, hầu hết các nguyên nhân gây ô nhiễm không khí là do con người tạo ra:
- Trong hoạt động sản xuất của công ty, vấn đề khí thải chưa được quan tâm đúng mức.
- Quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch trong quá trình sản xuất. Đó cũng là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí.
- Các ngành công nghiệp sản xuất thường là nguồn gây ô nhiễm không khí. Các ngành này bao gồm luyện kim, nhiệt điện, phân bón, hóa chất, dệt may, da giày, v.v.
- Xe tạo ra các hạt gây ô nhiễm trong không khí.
- …
Hậu quả của ô nhiễm không khí
Ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đối với động vật và thực vật
Ô nhiễm không khí gây thiệt hại nghiêm trọng cho động vật và thực vật. Các hợp chất độc hại như SO2, NO2, CO, H2S, chì, v.v. Khi chúng xâm nhập vào tất cả các sinh vật sống, chúng có thể gây tắc nghẽn đường thở. Đặc biệt là đối với động vật. Kết quả là, nó làm giảm hệ thống miễn dịch cũng như quá trình trao đổi chất.
Cây ăn quả thường rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường. Cây ăn quả tiếp xúc với các hợp chất HF có thể gây rụng lá hàng loạt. Ô nhiễm không khí cũng làm tăng sự nóng lên toàn cầu thông qua hiệu ứng nhà kính.
Hóa chất độc hại trong không khí bị ô nhiễm có thể gây ra mưa axit. Mưa axit có khả năng tiêu diệt các vi sinh vật có ích trong đất và phá hoại mùa màng. Mưa axit còn làm thay đổi chất lượng nước sông, suối, hồ. Các hợp chất hóa học cũng có khả năng kết hợp với nước có trong không khí. Đồng thời, sau cơn mưa, các hợp chất này cũng thấm vào đất, gây ra những thiệt hại không thể khắc phục. Điều này có thể dẫn đến cái chết hàng loạt của động vật và thực vật. Hóa chất độc hại cũng có khả năng ngấm vào chuỗi thức ăn và gây ngộ độc. Và gây ô nhiễm môi trường nước và gây hại cho các sinh vật dưới nước.
Ảnh hưởng đến sức khỏe con người
Những ảnh hưởng đối với sức khỏe con người là hậu quả nghiêm trọng nhất của ô nhiễm không khí. Điều này khiến tỷ lệ người mắc các bệnh về đường hô hấp, ung thư, vô sinh… đang tăng lên từng ngày.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 7 triệu người trên thế giới chết vì các bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí như bệnh tim, phổi và đột quỵ. Hàng ngày, trên toàn thế giới có khoảng 93% trẻ em dưới 15 tuổi (tương đương 1,8 tỷ trẻ em) hít thở không khí ô nhiễm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Hệ hô hấp
Với thời đại công nghiệp hóa, phát triển nhanh chóng như hiện nay thì việc sử dụng các phương tiện, công cụ để đơn giản hóa cuộc sống của con người ngày càng trở nên cần thiết. Điều này gây ra sự gia tăng mức độ sương mù trong không khí. Hàng ngày con người phải hít một lượng khói bụi ô nhiễm rất lớn. Gây ảnh hưởng xấu đến phổi và đường hô hấp.
Ô nhiễm môi trường khiến phổi chịu áp lực cao và dê bị tổn thương. Đồng thời, nó cũng làm giảm bớt các triệu chứng của những người đã mắc bệnh. Ví dụ như hen suyễn, suy hô hấp, viêm phế quản, v.v. Đặc biệt là những người sống ở khu vực đông dân cư như thành phố. Những nơi này đều chứa một lượng lớn rác và bụi giao thông. Hệ quả là tỷ lệ mắc các bệnh về đường hô hấp cũng cao hơn so với vùng nông thôn.
Gây ra các bệnh nguy hiểm
Tác hại của ô nhiễm không khí đối với con người là vô cùng nguy hiểm. Đặc biệt là tác động của bụi mịn. Trong đó, bụi mịn PM2,5 là tác nhân bị ảnh hưởng nhiều nhất. Nó được coi là chất gây ô nhiễm không khí có tác động tiêu cực nhất đến sức khỏe con người. Vì nó có kích thước rất nhỏ. Chỉ khoảng 2,5 micromet. Đó là khoảng 3% đường kính của một sợi tóc người. Do đó, nó có khả năng lắng đọng, thẩm thấu và thấm sâu vào các phế nang của phổi và đi vào máu.
Mỗi ngày chúng ta hít thở khoảng 10.000 lít không khí hoặc nhiều hơn tùy theo độ tuổi và hoạt động thể chất. Vì vậy, nếu nồng độ bụi PM2.5 trong không khí cao thì việc tiếp xúc hàng ngày. Điều này làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe cấp tính và mãn tính.
Cụ thể, những hạt này có thể đi qua hệ thống miễn dịch của cơ thể. Thâm nhập sâu vào hệ thống hô hấp và tuần hoàn. Sau đó dần dần làm hỏng phổi, tim và não của con người. Gây ra nhiều loại bệnh nguy hiểm. Như một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp dưới cấp tính. Gây đột quỵ, suy nhược thần kinh, đau tim, hen suyễn, viêm phổi, ung thư phổi, v.v.
Làm cơ thể nhiễm độc
Ngoài bụi mịn, các hạt bồ hóng và oxit nitơ phát ra từ ô tô, nhà máy sản xuất và nhà máy điện, v.v. có thể tạo thành hỗn hợp khí ô nhiễm cực kỳ nguy hiểm. Khi được hít vào, chúng sẽ đi khắp cơ thể bạn thông qua dòng máu của bạn. Đặc biệt nguy hiểm khi các loại bụi này là hợp chất hữu cơ, thuốc trừ sâu, kim loại nặng… Có thể gây ngộ độc cơ thể, hen suyễn hoặc ung thư…
Gây vô sinh ở nam giới
Theo kết quả của một nhóm nghiên cứu đến từ Đại học Trung Quốc. Nghiên cứu trước mắt đã khảo sát 6.500 nam giới sống ở Đài Loan. Kết quả cho thấy chất lượng tinh trùng của những người này thấp hơn nhiều khi họ sống ở khu vực ô nhiễm. Nghiên cứu cho thấy rằng cứ tăng 0,005 miligam ô nhiễm dạng hạt trên một mét khối không khí. Điều này làm tăng 26% nguy cơ nằm trong nhóm có nhiều tinh trùng yếu.
Ảnh hưởng đến mắt và gây ra các bệnh ngoài da
Ô nhiễm không khí không chỉ ảnh hưởng đến đường hô hấp, luồn trực tiếp vào các cơ quan nội tạng theo đường thở từ mũi, miệng,… mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến mắt. Mắt là một cơ quan nhạy cảm của con người. Các yếu tố như nắng, gió, bụi, v.v. có ảnh hưởng trực tiếp đến mắt. Gây ra nhiều bệnh nguy hiểm.
Ô nhiễm môi trường ảnh hưởng đến mắt khiến mắt tiết ra nước gây viêm nhiễm, phổ biến nhất là đỏ mắt, có cảm giác nóng rát, chảy nước mắt. Ngứa mắt, tiết nhiều dịch, có cảm giác khô, cộm, thị lực kém… Thậm chí, nó có thể gây ra các bệnh nguy hiểm như đục thủy tinh thể hay ung thư. Nó còn gây ra các bệnh ngoài da, rụng tóc, hói đầu, v.v.
Hậu quả của ô nhiễm không khí đối với kinh tế – xã hội
Ô nhiễm không khí có nhiều tác động tiêu cực về kinh tế và xã hội. Chúng gây thiệt hại về kinh tế. Bởi nếu người dân mắc nhiều bệnh sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng nông, thủy sản.
Đồng thời, các yếu tố lý hóa của môi trường bị thay đổi. Nền kinh tế còn chịu thiệt hại nặng nề hơn khi phải bỏ vốn để cải thiện môi trường sống của người dân. Hơn nữa, khi môi trường bị ô nhiễm cũng sẽ tác động trực tiếp đến hoạt động du lịch, thương mại của con người.
Các biện pháp bảo vệ sức khỏe tránh ô nhiễm không khí
Hiện nay, con người đang hủy hoại thiên nhiên một cách nghiêm trọng. Thay đổi tính chất và suy thoái của môi trường. Đặc biệt là do chất thải công nghiệp,… đã làm cho vấn đề bảo vệ môi trường trở nên vô cùng nan giải.
Để ngăn chặn những tác động của ô nhiễm không khí, điều đầu tiên chúng ta cần là sự chung tay của toàn xã hội. Tất cả chúng ta hãy đến với nhau:
-
Ý thức bảo vệ môi trường: không đổ rác bừa bãi, không đốt rác, đốt rơm rạ, vệ sinh nhà cửa, khu phố…
-
Trồng thêm cây xanh
-
Sử dụng phương tiện công cộng, hạn chế phương tiện cá nhân
-
Sử dụng nhiên liệu sạch
- Tiết kiệm năng lượng điện, xăng, gas
Đối với mỗi cá nhân, chúng ta phải nhận thức được sự nguy hiểm của bụi mịn và ô nhiễm không khí, đồng thời lan truyền tác hại của PM2.5 đến những người thân yêu, gia đình và bạn bè của mình. Hãy tự bảo vệ mình bằng cách:
-
Luôn đeo khẩu trang khi ra ngoài
-
Tập thể dục và ăn uống điều độ để nâng cao sức đề kháng, đặc biệt có thể áp dụng các phương pháp giải độc phổi để giảm ảnh hưởng của bụi mịn vào cơ thể.
- Sử dụng máy lọc không khí để giúp làm sạch không gian sống của bạn.
Kết luận
Ngày nay, vấn đề ô nhiễm môi trường nói chung và ô nhiễm không khí nói riêng đã và đang trở thành chủ đề nóng của dư luận và xã hội. Ô nhiễm không khí có tác động xấu đến môi trường sinh thái, kinh tế xã hội và đặc biệt là sức khỏe con người. Vì vậy, mỗi người hãy ý thức và nâng cao trách nhiệm bảo vệ môi trường của bản thân.
