Chắc hẳn chúng ta đều đã nghe nhiều đến thuật ngữ “bùng nổ dân số”. Đặc biệt trong những năm gần đây, vấn đề biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, nó gắn liền với sự bùng nổ dân số. Hãy cùng chúng tôi khám phá chủ đề “ Bùng nổ dân số và hệ lụy đối với môi trường ” qua bài viết dưới đây.
Thế nào là bùng nổ dân số?
Bùng nổ dân số là hiện tượng dân số tăng nhanh, đột ngột trong thời gian ngắn ở một quốc gia, một khu vực nhất là từ nửa sau thế kỷ 20. Theo các chuyên gia, đến năm 2025 dân số thế giới sẽ đạt 8 tỷ người. Diện tích đất không tăng nhưng dân số tăng nhanh gấp nhiều lần đã tác động tiêu cực đến mọi mặt của đời sống xã hội và tạo áp lực lớn đối với môi trường.
Nguyên nhân bùng nổ dân số
Có hai nguyên nhân chính khiến dân số thế giới bùng nổ: sự chênh lệch giữa tỷ lệ sinh và tỷ lệ tử vong và quan điểm lỗi thời (ở một số quốc gia).
Chênh lệch giữa tỉ lệ sinh và tử
Đầu lịch sử loài người, tỷ lệ sinh và tử tương đối cân bằng. Tuy nhiên, ở giai đoạn sau, tỷ suất sinh tiếp tục được giữ vững nhưng tỷ suất chết giảm mạnh do điều kiện sống được cải thiện, đặc biệt là những tiến bộ của y học, dẫn đến chênh lệch giữa tỷ suất sinh và tỷ suất chết quá cao.
Ngoài ra, tuổi thọ trung bình của người dân cũng ngày càng tăng. Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (công bố ngày 4/4/2019), từ năm 2000 đến 2019, tuổi thọ trung bình của con người trên thế giới đã tăng thêm 5,5 năm.
Có thể nói, sự phát triển của y học góp phần rất lớn trong việc giảm tỷ lệ tử vong. Cụ thể là giúp tìm ra thuốc chữa bệnh, vắc xin, kháng sinh… được nghiên cứu và ứng dụng góp phần giảm đáng kể các ca bệnh trong thời gian qua. Đồng thời, còn giúp giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh, mở ra nhiều cơ hội cho các cặp vợ chồng hiếm muộn.
Quan niệm lạc hậu
Ở một số nước phương Đông vẫn còn tồn tại quan niệm lạc hậu về sinh nhiều con, vấn đề trọng nam khinh nữ thể hiện rõ trong nhiều gia đình khi có con trai. Điều này đã góp phần vào sự gia tăng dân số mạnh mẽ.
Hệ quả của sự bùng nổ dân số
Dân số thế giới không ngừng gia tăng trong khi quỹ đất đai có hạn đã tạo ra sức ép về mọi mặt như môi trường, tài nguyên khoáng sản, kinh tế – xã hội. Bán lẻ:
Ô nhiễm môi trường nghiêm trọng
Hậu quả đầu tiên của bùng nổ dân số là ô nhiễm môi trường, sự bùng nổ dân số đã làm cho lượng rác thải, nước thải từ sản xuất và sinh hoạt tăng lên nhanh chóng. Ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm không khí, ô nhiễm tiếng ồn lan rộng, biến đổi khí hậu và trái đất nóng lên.
Thống kê cho thấy ngày nay có 1,1 tỷ người sống trong không khí ô nhiễm và không dưới 220 người sống ở các thành phố ở các nước đang phát triển thiếu nước uống.
Tài nguyên khoáng sản cạn kiệt
Khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên như đất, nước, nhiên liệu hóa thạch, mỏ khoáng sản, phục vụ nhu cầu nhà ở, sản xuất lương thực, thực phẩm, sản xuất công nghiệp, v.v. Tài nguyên bị khai thác quá mức với tốc độ nhanh, không thể tái tạo hoặc không có thời gian để tái tạo.
Theo thống kê, sự bùng nổ dân số đã khiến diện tích rừng bị thu hẹp, suy giảm nghiêm trọng dẫn đến thất thoát. Ví dụ điển hình ở nước ta giai đoạn 2016-2020 tài nguyên thiên nhiên bị khai thác quá mức, có tới 70% rừng ngập mặn bị mất, 11% rạn san hô bị tổn thương hoàn toàn, không có khả năng tự phục hồi. .
Gây áp lực lên xã hội, cơ sở hạ tầng
Dân số tăng nhanh cũng gây áp lực cho y tế, giáo dục, nhà ở…; thất nghiệp và thiếu việc làm làm gia tăng các tệ nạn xã hội; Lạm phát xảy ra ở nhiều nước. Đồng thời, dân số tăng nhanh cũng đặt ra nhiều thách thức đối với cơ sở hạ tầng và dịch vụ công cộng. Đặc biệt tại các thành phố lớn, mật độ dân số cao kéo theo cơ sở hạ tầng thiếu đồng bộ và áp lực về nhà ở.
Có thể thấy, bùng nổ dân số cũng là một vấn đề ảnh hưởng đến môi trường , dẫn đến nhiều hệ lụy không mong muốn và tạo ra sức ép không nhỏ đối với trái đất. Việc cảm hóa từng người, từng gia đình, giáo dục con em, làm rõ tư tưởng “trọng nam, khinh nữ” là vô cùng quan trọng.
Với những thông tin cung cấp về nguyên nhân và hậu quả của bùng nổ dân số, chúng tôi hy vọng sẽ là nguồn tham khảo hữu ích cho bạn đọc. Chúng tôi hoan nghênh mọi ý kiến đóng góp về nội dung từ bạn đọc để bài viết được hoàn thiện hơn.
