Ô nhiễm môi trường đang là vấn đề đáng báo động nhất hiện nay. Nó có ảnh hưởng xấu đến con người và các sinh vật sống trên khắp trái đất.
Vậy ô nhiễm môi trường là gì? Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường? Và có biện pháp nào giúp bảo vệ môi trường không?
Ô nhiễm môi trường là gì?
Khái niệm
Môi trường được tạo thành từ tất cả các yếu tố tự nhiên và nhân tạo tồn tại xung quanh chúng ta. Nó ảnh hưởng đến đời sống, sự tồn tại và phát triển của con người và các sinh vật khác.
Ô nhiễm môi trường là sự biến đổi các thành phần của môi trường. Những sửa đổi này không tuân thủ quy chuẩn kỹ thuật môi trường. Chúng để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng và ảnh hưởng đến sức khỏe của con người và các sinh vật khác. Ngoài ra, chúng còn là nguyên nhân gây ra thiên tai (bão, lũ lụt, hạn hán…).
Ô nhiễm môi trường ảnh hưởng nghiêm trọng đến đa dạng sinh học, cân bằng hệ sinh thái, biến đổi khí hậu, suy thoái và cạn kiệt tài nguyên, v.v. Bên cạnh đó, còn làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến kinh tế và sự phát triển của đất nước.
Các loại ô nhiễm môi trường
Ô nhiễm nguồn nước
Môi trường nước bị ô nhiễm khi xuất hiện các chất, hợp chất lạ ở dạng lỏng hoặc rắn. Sự thay đổi này làm cho nguồn nước trở nên độc hại đối với con người và động vật. Không những thế, nó còn làm giảm tính đa dạng sinh học trong môi trường. Trong tất cả các loại ô nhiễm, ô nhiễm nguồn nước được coi là có tốc độ lan truyền và quy mô ảnh hưởng đến đời sống cao nhất.
Ô nhiễm môi trường đất
Môi trường đất là nơi sinh sống của con người và nhiều loài động vật. Theo đó, ô nhiễm đất là việc đưa vào môi trường chất thải nguy hại hoặc năng lượng đến mức ảnh hưởng xấu đến đời sống sinh vật và sức khỏe con người.
Đặc biệt là hóa chất xenobiotic. Nó là chất có ảnh hưởng lớn đến đời sống của con người và động vật. Chất này được hình thành bởi các hoạt động công nghiệp, hóa chất nông nghiệp, v.v. Mức độ ô nhiễm phụ thuộc vào mức độ sử dụng hóa chất và công nghiệp hóa.
Ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí là sự thay đổi đáng kể thành phần của không khí do khói, bụi và hơi trong không khí gây ra. Điều này sẽ dẫn đến biến đổi khí hậu, bệnh đường hô hấp, thiệt hại cho động vật và môi trường tự nhiên.
Nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường là gì?
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm môi trường nhưng có lẽ tác động lớn nhất là do các hoạt động của con người. Hơn nữa, ô nhiễm môi trường cũng có thể xảy ra do tác động của thiên nhiên. Như sau:
Nông nghiệp
Do người dân sử dụng quá nhiều thuốc bảo vệ thực vật và phân bón hóa học trong quá trình canh tác và sản xuất nông nghiệp. Chất thải này sẽ ngấm dần vào nguồn nước ngầm, ao hồ… Điều này không chỉ gây ô nhiễm đất mà còn gây ô nhiễm nguồn nước ngầm. Thậm chí, nó còn là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng “thủy triều đỏ” trên biển.
Ngành công nghiệp
Đó là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường. Các nhà máy, doanh nghiệp xả chất thải ra môi trường chưa qua xử lý. Ngoài ra, các nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch làm chất đốt trong quá trình sản xuất đã tạo ra khí CO2, CO, N0, SO2, v.v. Lượng khí thải này còn gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng, thậm chí gây hiệu ứng nhà kính.
Chất thải rắn
Nguồn chất thải rắn có thể từ sinh hoạt của người dân, khu chế xuất hoặc cơ sở y tế. Những chất thải này không được xử lý đúng cách trước khi thải ra môi trường. Nó gây ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước, ô nhiễm nguồn nước ngầm, ô nhiễm đất. Nó cũng có tác động nghiêm trọng đến hệ sinh thái.
Khí thải, khói thải
Có thể nói đây là nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí. Tình trạng này thường xảy ra ở các thành phố lớn với mật độ dân số cao, giao thông đông đúc.
Hậu quả nghiêm trọng của ô nhiễm môi trường
Ảnh hưởng ô nhiễm không khí
Ô nhiễm không khí có ảnh hưởng lớn đến hệ hô hấp của cả người. Khí thải xe cộ rất có hại cho phổi. Ngoài ra, bụi mịn (PM2.5, PM1.0,…) là tác nhân gây ô nhiễm nguy hiểm nhất. Nó có thể ở trong không khí rất lâu và phát tán rất xa. Do kích thước khá nhỏ nên nếu xâm nhập sâu vào phổi, máu sẽ gây ra các bệnh về đường hô hấp, vô sinh…
Ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ rối loạn nhịp tim và thậm chí đau tim ở người già, phụ nữ mang thai, người có bệnh và trẻ em dưới 15 tuổi.
Ngoài ra, biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ tăng giảm bất thường. Điều này gây ra các bệnh như say nắng và thậm chí tử vong.
Ảnh hưởng của ô nhiễm đất
Việc sử dụng hóa dược trong sản xuất nông nghiệp là tất yếu. Tuy nhiên, nếu sử dụng không đúng liều lượng sẽ dẫn đến dư lượng hóa chất dư thừa và ngấm vào đất. Điều này gây mất cân bằng sinh học giữa đất và cây trồng. Ngoài ảnh hưởng đến chất lượng nông sản, ô nhiễm đất còn khiến nông sản nhiễm độc. Nếu người dân sử dụng những loại nông sản này sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe.
Các bệnh có thể mắc phải khi sử dụng nông sản nhiễm độc là gan to, hệ thần kinh, hệ di truyền, trí thông minh ở trẻ em giảm sút…
Ảnh hưởng của ô nhiễm nước
Khi con người sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm. Tuy nhiên, cây trồng, vật nuôi nuôi trồng trong môi trường ô nhiễm, tiếp xúc trực tiếp với nguồn nước bị ô nhiễm rất dễ mắc các bệnh như tiêu chảy, tả, thương hàn, viêm gan, viêm não, bệnh do muỗi truyền, bệnh thiếu máu…
Biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường
- Việc đầu tiên trong khắc phục ô nhiễm môi trường là nâng cao nhận thức của người dân. Nếu người dân có ý thức vứt rác đúng nơi quy định, không xả rác bừa bãi thì tình trạng ô nhiễm môi trường sẽ giảm đi rất nhiều. Ngoài ra, cần có các chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức cho trẻ nhỏ.
- Hạn chế sử dụng chất tẩy rửa để tránh tắc cống. Chất tẩy rửa có thể được thay thế bằng một loại vi sinh vật.
- Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ và chống tác hại của môi trường. Có những hình phạt mạnh mẽ được áp dụng.
- Xây dựng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Thường xuyên kiểm tra, rà soát, giám sát môi trường.
- Nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ phụ trách công tác môi trường
- Đầu tư, trang bị phương tiện kỹ thuật hiện đại
- Trồng cây, tạo rừng
- Chôn lấp và đốt rác thải một cách khoa học
- Sử dụng năng lượng thân thiện với môi trường như gió, mặt trời
Môi trường là một yếu tố rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Qua bài viết trên chắc hẳn các bạn đã biết ô nhiễm môi trường là gì. Và những hậu quả nghiêm trọng mà nó để lại. Nếu môi trường bị ô nhiễm cũng sẽ tác động không nhỏ đến môi trường kinh tế, hệ sinh thái và sức khỏe của chúng ta. Vì vậy, bảo vệ môi trường là bảo vệ chính chúng ta.
